Ingurumen Osasuntsuaren aldeko Munduko Koalizioa, NBEren Giza Eskubideen Saria 2023
NBEren Giza Eskubideen Saria bost urtean behin ematen da. Aurten lehen aldiz eman diote munduko koalizio bati. Saria New Yorken banatuko da abenduaren 10ean, Giza Eskubideen Aldarrikapen Unibertsalaren 75. urteurrena ospatzen den egunean, eta horrek are bereziagoa egiten du aitortza.
Lorpen hori posible izan zen duela hamarkada batzuk hasi ziren ahalegin nekaezinei esker. Ahalegin horien ondorioz, mundu osoko milaka pertsonak indarrak batu zituzten mugarri bat lortzeko: Nazio Batuek giza eskubidea aitortzea giro garbi, osasuntsu eta jasangarri baterako.
Lehenik eta behin, gure planetaren beharrezko babesean eta giza eskubideen erabileran aurrera egiteko lankidetzan aritzearen garrantzia nabarmentzen du sariak. Bakarka, ezein erakunde, mugimendu edo pertsona ez zen gai izango giro osasuntsua izateko eskubidearen onarpen unibertsala lortzeko. Munduko Koalizio ezberdin batek errealitate bihurtu zuen.
Gainera, sariak pertsona guztientzako parte-hartze guneak babesteko beharra aitortzen du. Gizabidezko espazioak modu kezkagarrian murrizten diren eta giza eskubideen eta giroaren defendatzaile askok mundu osoan erasoak jasaten dituzten une honetan, sariak oroigarri indartsu bat bidaltzen du: Funtsezkoa da parte hartzeko eta lankidetzan aritzeko espazioak errespetatzea eta indartzea. Gizabidezko espazioak babestea eta giza eskubideen defendatzaile guztiak errespetatzea eta babestea funtsezkoa da berriki aitortutako eskubide hori benetan bermatzeko. Eskubide hori ingurumen-justiziaren eta demokraziaren osagai integrala ere bada, eta, gainera, etorkizuneko belaunaldien eskubideak babesteko bide zabala eskaintzen du.
Sariaren iragarpena uztailaren 28a baino egun gutxi batzuk lehenago iritsi da, NBEren Batzar Nagusiak urtebete bete baitu giro garbi, osasuntsu eta jasangarria izateko eskubidea aitortzen duela. Ordutik, milioika pertsonak jasaten jarraitu dute biodibertsitatearen galeraren, klima-aldaketaren eta kutsaduraren planeta-krisi hirukoitzaren ondorio metatzaile eta azkarrak. Krisi hori desberdintasun sistemikoek areagotu dute, eta mundu osoan giro osasuntsua izateko eskubidearen etengabeko urraketak larriagotzen ari dira. Sari horrek inoiz baino gehiago azpimarratzen du estatuek eskubide hori errealitate bihurtu behar dutela. Aldi berean, errekonozimendua eta ekintzarako deia da, mundu osoko gobernuek, enpresek, erakundeek eta pertsonek zaindu dezaten giro garbi, osasuntsu eta iraunkorra izateko eskubidea benetan bermatuta eta juridikoki babestuta egotea, pertsona guztiek gozatu ahal izan dezaten.
Informazio gehiago:
