Nazio Batuen Errelatore Bereziak cultura eskubideen arloan egindako deialdiaren berri eman du berriro UN Etxeak. Maiatzaren 10ean, Alexandra Xanthaki errelatorea kirol-bizitzan parte hartzeko eskubideari buruz prestatzen ari den gaikako txostenari ekarpen bat bidali zion. Txosten hori urrian aurkeztuko du Batzar Nagusian. Aurreko kasuetan bezala, UN Etxeak informazioa eman eta erakundearen inguruko gizarte-, kultura- eta kirol-eragileei parte hartzeko gonbita egin zien, ekarpen bat elkarrekin idazteko.

Bidalitako dokumentua bat dator Agenda 2030ekin, jarduera fisikoaren eta kirolaren bidez desberdintasunak sartzea eta murriztea sustatzen baitu. Kirolak gizartea aldatzeko duen eraldatze-gaitasuna eta zenbait GJHtan aurrera egiteko duen gaitasuna nabarmentzen dira, osasuna, hezkuntza, genero-berdintasuna, lan duina, desberdintasunen murrizketa eta gehiago barne.

Kirolaren onurak honako hauek dira: ezaugarri fisikoak garatzea, osasun arriskuen prebentzioa, onura emozionalak eta osasun mentalekoak, eta gizarte harremanak sendotzea.  Kirola egiteak, gainera, parte hartzeko eta sozializatzeko eremu seguruak izatea eskatzen du, batez ere sozioekonomikoki ahulak diren taldeentzat, eta norbanakoaren eta taldearen nortasuna indartzen du.

Hala ere, oztopoak ere ikusten dira, hala nola baldintza sozioekonomikoak, kultura- eta hezkuntza-oztopoak, kirola merkantilizatzea, pandemiaren eragina, gorputzaren pertzepzioa eta aniztasun funtzionala edo ezgaitasun psikiko edo intelektuala duten pertsonentzako jarduera irisgarririk eza. Kirolean diharduten langileen aniztasunari eta kulturarteko gaitasunei buruzko prestakuntzarik eza ere erronka esanguratsua da.

Ekarpenean, beste ekimen inspiratzaile batzuk ere identifikatzen dira, hala nola SCORE proiektua, non Europan bazterkeriari aurre egiteko eta kirola gutxiengoak eta pertsona migratuak integratzeko bitarteko gisa erabiltzeko kirol programak aztertzen baitira. Bilboko Udala SCOREn parte hartzen duen erakundeetako bat da. Bestalde, Iurretako Kirol Taldea eta Bakuva Fundazioa bezalako tokiko talde eta erakundeak lanean ari dira adingabeen kirol parte-hartzeari eragiten dioten oztopo ekonomikoak eta hezkuntzakoak gainditzeko.

Beste ekimen batzuek emakumeen parte-hartzea azpimarratzen dute, hala nola World Football Summitek, emakumeak kirol-kudeaketan eta -zuzendaritzan sartzea eta ikusaraztea sustatzen dute, lorpenak nabarmenduz eta kirolaren bidez genero-berdintasuna sustatuz. Fembolers Cuba Habanako eta Mayabequeko 100 neska eta emakume baino gehiago biltzen dituen beste adibide bat da, futbolean emakumeak sustatu eta ahalduntzeari buruzkoa.

Kirol eta joko tradizionalek beren lekua dute ekarpen horretan, beren berezko balio adierazgarriagatik, komunitateko kide izatearen zentzua indartzen baitute.

UN Etxearen ekarpenean honako hauek hartu dute parte (ordena alfabetikoan): Ángel Obregón (Universidad Isabel I), Arantxa Mandiola eta Jaime Domínguez (World Football Summit), Begoña Guzmán (UN Etxea), Ekain Larrinaga (Bilboko Udala), Leire Fernández (Fembolers Cuba), José Ignacio Alonso (KUNINA Sport and Education Consulting), Noemí García-Arjona (Laboratoire VIPS2 – Université Rennes 2), Rafael Flores (Iurretako Kirol Taldea), Sara Garteiz (Fundación Bakuva).

Ekarpen osoa irakurri

*Argazkia: Fembolers Cuba Lezamara egindako bisitan. © Fembolers